Gümüşhane’de define uğruna katledilen 12 bin yıllık doğal hazine Dipsiz Göl)ün bağlı olduğu mahalle muhtarı Hasan Aydınlı “Daha önce köylüler define ararken yakaladıkları kişileri dövmüşlerdi. Devletten izinliydi. İzinli olunca bir şey yapamadık’ dedi. Dipsiz Göl’de define ruhsatındaki kişilerin de Fatih Sözen ve Ahmet Canbakkal oldukları ortaya çıktı.
Hürriyet’in haberine gire Dumanlı Köyü muhtar Hasan Aydınlı, olaydan göldeki kazılar başladıktan sonra haberdar olduklarını söyledi. Gölün yakın çevresinde yerleşim yeri olmadığını söyleyen Aydınlı şöyle devam etti: “Gölün olduğu bölge yayla olarak kullanılıyor. Gümüşhane’ye bağlı ama Arsin’in Güneyce köyü sakinleri kullanıyor. Bu gölde define olduğuna dair bugüne kadar bir söylenti veya hikâye duymadık. Ta ki göl kazılana kadar. Onu da kazıldığı gün gördük.
Devletten izin olmasa köylü döverdi
Gittik baktık başında jandarma var, devlet adamları var. İzinli bir kazı olduğunu öğrenince yapacak bir şeyimiz yoktu. Oturduk seyrettik. Bir kazı makinesi, bir de kepçe vardı. Gölde çalışıyorlardı. Devletten izinsiz olsa zaten köylü izin vermezdi, onları da döverdi. Öyle kaç kişiyi dövdüler. Bizim oralarda kaçak define arayan çok oluyor. Eski köprülerin altını kazanlar oluyordu. Mesela Santa harabelerindeki eski köprüyü define ararken neredeyse yıkıyorlardı. Bu işi yaparken yakalananlar, yargılananlar da var. Göldeki çalışmalar devam ediyor. Kar yağarsa kendiliğinden dolacak, yoksa su getirip dolduracaklar.’
Ölü göle doğal sit alanı kararı
Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un doğal sit alanı ilan edileceğini duyurduğu Dipsiz Göl’de incelemelerde bulundu. Bakan Yardımcısı Birpınar, “Burası bir çevre felaketi olarak görülüyor. Bu tip faaliyetler öncesinde mutlaka ÇED ve üniversite raporu istenecek” dedi.
Gölü katledenlerin isimleri belli oldu
Büyük tepki gören define arama kazısının ruhsat sahipleri Fatih Sözen ve Ahmet Canbakkal’ın fotoğrafları da ortaya çıktı. Hürriyet’in ulaştığı ruhsatta ismi yazılı kişilerden Fatih Sözen ‘Ben o kişi değilim, isim benzerliği’ dedi. Ancak numarasının nasıl dosyaya girdiğine de cevap veremedi. Yine aynı şekilde ulaştığımız Ahmet Canbakkal da “O kişi ben değilim, sadece isim benzerliği” dedi.
Kazı izni tartışması halen sürüyor
Dipsiz Göl’deki define arama tartışması hâlâ devam ederken uzmanlar, 27 Ocak 1984’te çıkarılan Define Yönetmeliği’nin günümüz koşullarına uygun olmadığını düşünüyor. Yönetmeliğe göre, defineyi arayacak kişi arama yapacağı yerdeki mülki amirliğe dilekçeyle müracaat ediyor. Mülki amir, yerin 2863 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesinde belirtilen yerler ile tespit ve tescil edilen sit alanları ve mezarlıklar içinde olup olmadığını, define aranmasından sakınca bulunup bulunmadığını en yakın müze müdürlüğüne tespit ettiriyor.
Kazı usulsüz çıktı
Yönetmelik, taşınmaz kültür varlığı olan tescilli yapılarda, sit alanlarında define aranmasına izin vermiyor. Ancak sit alanı olmasa bile doğal ve tarihi süreci bilinen yerlerin de müze müdürlüğünün incelemesi sonrasında define ruhsatının verilebileceğini belirtiyor. Yönetmeliğe göre, define aramasından doğacak zarar ve kazı yapılan yerin eski haline getirilmesi ile ilgili masraflar defineciye ait. Ayrıca yönetmelikte “Define aranacak yer 100 metrekareyi geçemez” deniyor. Buna göre, Dipsiz Göl 12 bin yıllık bir geçmişi olduğu bilindiği ve 100 metrekareyi aştığı bilindiğine göre define aranması için uygun bulunmaması gerekiyordu.
Uzmanlar bu maddeye göre, gölün kurutulup kazı işlemi bittikten sonra eski haline getirilmesi mümkün olmayacağından kazı ruhsatının verilmemesi gerektiğini belirtiyor.
