ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Rusya’dan alınacak S-400’lerin teslim edilmesi durumunda Türkiye’nin F-35 programından çıkartılmasını ve CAATSA yaptırımlarının devreye girmesini öngören karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Karar bir kanun değil, karar tasarısı (resolution) ve ABD yönetimine tavsiye niteliğinde.
HER ŞEY TEMMUZ AYINDA BELLİ OLACAK
Karar tasarısı Türkiye’nin ABD ile müttefik olduğunu anlatan cümlelerle başlıyor ancak suçlamalar yöneltiyor. Tasarıdaki en vahim durum ise Türkiye’nin Kıbrıs’ta açıkça ‘işgalci’ olarak tanımlanması. Tasarıda ayrıca Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması ve CAATS denen önemli yaptırımların uygulanması çağrısı yapılıyor. Tabii bunun için S-400’lerin Türkiye’ye teslim edilmesi beklenecek. Zaten Rusya da Temmuz ayı için S-400’lerin sevkiyatının başlayacağını duyurmuştu.
ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma ve Mücadele Etme Yasası’na CAATSA deniyor. CAATSA Yasası ABD Başkanı Trump döneminde 2017 yılında Kongre’de onaylandı. CAATSA Yasası şunları öngörüyor:
CAATSA YASASI’NDA NELER VAR?
1- ABD Başkanı ABD Eximbank’ı (ithalat-ihracat bankası), yaptırım uygulanan kişinin ülkeden mal ve hizmet ithal etmesiyle ilgili sigorta ve garanti edinimi ile kredi uzatımı konularında onay vermemesi için yönlendirebilir.
2 -ABD başkanı ABD hükümetine, yaptırım uygulanan kişinin ülkeden herhangi bir dayanıklı mal veya teknoloji ithal etmesine izin verecek lisans veya yetki belgesi vermemesi yönünüde direktif verebilir. Bu maddenin kapsamına askeri mühimmat ve nükleer bağlantılı malzemeler de giriyor.
3 -ABD başkanı, ABD’deki finans kurumlarına yaptırım uygulanan kişiye kredi vermeme yönünde direktif verebilir. Buna göre, yaptırım uygulanan kişi ABD’den toplamda en fazla 10 milyon dolar kredi kullanabilir.
4 -ABD başkanı, uluslararası finansal kuruluşlardaki (IMF, Dünya Bankası gibi) ABD’li üst düzey yöneticilere, yaptırım uygulanan kişiye kaynak aktarılmaması için görüş bildirmeleri veya bu kuruluşların, yaptırım uygulanacak kişinin faydasına olabilecek kredi verme kararlarına karşı oy kullanmaları yönünde direktif verebilir.
5 -Yaptırım uygulanan taraf finans kurumuysa, bu kurumun ABD piyasasındaki işlemleri kısıtlanırken, ABD devlet tahvillerine erişimi engelleniyor.
6 -ABD yönetimi yaptırım uygulanan kişiden mal ve hizmet tedarik etmeyi durdurabilir.
7 -ABD başkanı, ABD’nin yetki alanı dahilinde, yaptırım uygulanan kişinin faydasına olacak herhangi bir döviz alım-satım işlemi yapmasını engelleyebilir.
8 -ABD başkanı, ABD’nin yetki alanı dahilinde, yaptırım uygulanacak kişinin faydasına olacak bir ödeme veya kredi aktarımının finansal kuruluşlar arasında veya finansal kuruluşlar aracılığıyla ya da finansal kuruluşlara yapılmasını engelleyebilir.
9 -Yaptırım uygulanan kişinin ABD’de mülk edinmesi ve bir mülkle ilgili her türlü işlemi yapması engellenebilir.
10- ABD başkanı, ABD’li bir kişi veya kurumun yaptırım uygulanan tarafa yatırım yapmasını veya her türlü tahvil ürünü almasını engelleyebilir.
11 -ABD başkanı, ABD Dışişleri Bakanlığı’na, kapsamı başkan tarafından belirlenmek üzere yaptırım uygulanan tarafla ilgili kişilere vize kısıtlaması getirmesi için direktif verebilir. Başkan ABD İçgüvenlik Bakanlığı’na bu kişilerin üşkden çıkarılması talimatını da verebilir.
12 -ABD başkanı, yaptırım uygulanan tarafın yöneticilerine ve yetkililerine bahsedilen yaptırımları uygulayabilir.
