Gezmiş, İnan ve Aslan’ın infaz edilmesi, Türkiye’nin idam tarihinde önemli bir yer tutuyor. Çünkü idam edilmelerinin tek nedeni ‘intikam’ çağrılarından ibaretti.
27 Mayıs 1960’ta asker darbe yaparak yönetime el koymuş, Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edilmişti.
İdamlarla birlikte dönemin sağ kanadından “intikam” çağrıları yapılmaya başlamıştı.
BANKA SOYGUNU SONRASI ‘AV’ BAŞLATILDI
1970’te Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan bir olup Ankara’da Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nu (THKO) kurmuştu.
1971’de THKO ilk eylemini gerçekleştirerek Ankara’da bir banka soygunuyla adını duyurmuştu. Haklarında yakalama kararı olan Gezmiş ve Yusuf Aslan “vur emri” ile aranmaya başlanmıştı. Sürek avı o kadar büyümüştü ki başlarına ödül bile konulmuştu.
GEMEREK VE KAYSERİ’DE YAKALANDILAR
Bu arada 12 Mart 1971’de ordu tarafından yayımlanan muhtıradan 4 gün sonra Gezmiş ve Aslan Sivas’ın Gemerek ilçesinde yakalandı. İnan ise bir hafta sonra Kayseri’de yakalandı.
MECLİS’TE “3-3” SLOGANLARI
Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi Gezmiş, Aslan ve İnan’ı yargılamaya başladı. Üç Fidan burada suçlu bulunup idam cezasına çarptırıldı. İdamları Meclis tarafından jet hızıyla onaylandı.
Mustafa Kubilay İmer, oylama öncesi Meclis Genel Kurulu’nda şunları söylemişti:
Bu üç komünist soysuzun idamları hakkındaki karara gelinceye kadar, daha önce çıkan ve sayısı hayli kabarık idam infazlarına ses çıkarmayan CHP ve onun genel başkanı, kamuoyu tarafından çok iyi bilenen sebeplerden adeta af havarisi kesilmiştir.
Bu konuşmanın ardından milletvekilleri “3-3” sloganları eşliğinde Gezmiş, Aslan ve İnan’ın idamını onaylamıştı.
PİŞMAN OLDULAR
İdamların infaz edilmesinden yıllar sonra Meclis’te el kaldırarak onay veren her siyasetçi tek tek pişmanlıklarını dile getirdi.
Nahit Menteşe: Asker mutlaka idamlarını istiyordu. Deniz Gezmiş ve arkadaşları konusunda yanlış yaptık.
Süleyman Demirel: O günün şartları öyle icap ettiriyordu.
‘Acıyorsam sana anam avradım olsun – Ama aşk olsun sana çocuk, Aşk Olsun’ #6Mayis1972 #CanYücel
— ÜMİT NAZLI BOYNER (@umitnazliboyner) 6 Mayıs 2019
“Bir yangın ormanından püskürmüş genç fidanlardı
— Lûbe Ayar (@lubeayar) 6 Mayıs 2019
Güneşten ışık yontarlardı sert adamlardı
Hoyrattı gülüşleri aydınlığı çalkalardı
Gittiler akşam olmadan ortalık karardı.” (Attila İlhan)#6Mayıs1972 #DenizGezmiş #Hüseyinİnan #YusufAslan pic.twitter.com/IrUKj50iKS
“henüz çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. bir kadın eli değmemişti ellerimiz. bir sevgiliden mektup bile almamıştık daha. bir gece sabaha karşı, pranga vurulmuş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpalarına. herkes tanıktır. “ #6Mayis1972 pic.twitter.com/kIQioREexF
— Özgen Aydos (@ozgenaydos) 6 Mayıs 2019
Yaşasın tam bağımsız Türkiye.
— Selçuk Dereli (@selcuk_dereli) 6 Mayıs 2019
Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği diyen üç fidanı saygı ve minnetle anıyorum.#DenizGezmiş #YusufArslan #Hüseyinİnan pic.twitter.com/ECPmN75LQC
#6Mayıs1972 "Herkes ne zaman ölür, elbet gülünün solduğu akşam…"
— M. İrem Afşin (@iremafsin) 6 Mayıs 2019
Kırılsa da kanadımız, asiye çıksa adımız, duyan duysun bilen bilsin gülüm, böyledir bizim sevdamız…#DenizGezmiş #Hüseyinİnan #YusufAslan #DenizYusufHüseyin pic.twitter.com/1IuXwhfoBp
Onlar başını dik tutanların, haksızlığa hiçbir zaman boyun eğmeyenlerin sembolü, onlar 100 metreyi en güzel koşanlarımız, devrim şehitlerimiz…#6Mayıs1972 Yaşasın tam bağımsız Türkiye diyenlerin ölümsüzleştiği tarih#DenizGezmiş#YusufAslan#Hüseyinİnan
— Özgür Özel (@eczozgurozel) 6 Mayıs 2019
Saygı ve minnetle… pic.twitter.com/bj9wYUGSdy